Podjęliśmy decyzję o zwołaniu w dniu 18 czerwca 2011 Forum Polskich Spółdzielców z uwagi na dramatyczną sytuację, która zaistniała w odniesieniu do całego ruchu spółdzielczego. Jest to jedyna droga dająca nam możliwość wypowiedzenia swojego zdania na temat wszystkich propozycji ustaw spółdzielczych aktualnie procedowanych w przyspieszonym tempie w sejmie. Pomimo bowiem protestów legalnie działających władz spółdzielczych oraz środowiska a także wskazywania, iż rozwiązania zawarte w projektowanych ustawach dotyczących spółdzielni są niekorzystne dla spółdzielni i ich członków oraz niezgodne z Konstytucją RP, ustawodawca w sposób bezwzględny i wolontariuszy forsuje i realizuje swoje założenia, które naszym zdaniem mają na celu likwidację polskiego sektora spółdzielczego. Projekty środowisk spółdzielczych nie są dopuszczane do procedowania a propozycje polskie będące przedmiotem legislacji nie są konsultowane ze środowiskiem spółdzielczych. Uchwalenie nowych rozwiązań dla spółdzielczości odbywa się w atmosferze pospiechu, bez uwzględnienia konsultacji społecznych i dialogu społecznego, co sprzeczne jest z zasadami państwa obywatelskiego. Nawet propozycje rządowe dotyczące naszego sektora również nie są brane pod uwagę. Podejmowaliśmy wielokrotnie działania mające na celu zablokowanie wdrożenia tych rozwiązań, jednakże nasze działania okazały się nieskuteczne i pozostały bez odzewu. Spółdzielczość bowiem nie wpisuje się w model gospodarki neoliberalnej aktualnie kreowanej przez polityków.
Projektowane ustawy dotyczące spółdzielni wszystkich branż a w szczególności spółdzielni pracy i mieszkaniowych doprowadzą w konsekwencji do szybkiej likwidacji tych podmiotów, co z kolei będzie skutkowało likwidacją miejsc pracy, ponownym rozerwaniem więzi międzyspółdzielczych bowiem w praktyce propozycje te zmierzają do ograniczenia praw członkowskich i likwidacji z trudem odbudowanych po roku 1990 struktur spółdzielczych. Mamy więc do czynienia z ponownym zamachem na mienie spółdzielcze i próbą jego unicestwienia. Podjęte próby legislacyjne przez pseudoreformatorów spółdzielczych pod hasłem zapewnienia „dobrobytu członkom, zwiększenia samodzielności i wpływu na zarządzanie spółdzielnią „ są w konsekwencji zasłoną i pustymi hasłami pod którymi kryją się realne zagrożenia do likwidacji miejsc pracy, ograniczenia praw członkowskich, ograniczenia samorządności spółdzielczej i demokracji, a także jak w przypadku spółdzielni pracy pozbawienie członków spółdzielni majatku i nabytych do niego praw. Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych /druk sejmowy 3493/ przewiduje następujące zmiany:
· likwidacje zebrania przedstawicieli i obligatoryjne zastąpienie tej formy walnym zgromadzeniem;
· ustanowienie nadzoru poszczególnych ministerstw nad spółdzielniami wszystkich branż;
· zmiany w zakresie lustracji spółdzielczej polegające na przekazaniu na przekazaniu jej pod nadzór ministerstw;
· odebranie prawa przeprowadzania lustracji związkom rewizyjnym.
Projekt ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych /druk sejmowy 3494/ natomiast przewiduje:
· kontynuację obligatoryjnego przekształcania spółdzielczych praw do lokali w odrębną własność co z kolei pozbawia członków prawa decyzji w zakresie jakim prawem chcą dysponować,
· Wypłatę udziałów członkowskich, ustanowienie udziału wszystkich współwłaścicieli w majątku spółdzielni;
· obligatoryjnego rozliczania w zakresie kosztów i przychodów oraz wpływów i wydatków funduszu remontowego odrębne każdej nieruchomości,
· obligatoryjne powoływanie wspólnot na majątku spółdzielczym;
Ponadto Podkomisja ds. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych powołana w ramach Komisji Infrastruktury wypracowała projekt ustawy, który zawiera m.in. rozwiązania dotyczące zmian w aktualnie obowiązującej ustawie Prawo spółdzielcze z dnia 16 września 1982 r. propozycje te w szczególności dotyczą zmian w zakresie lustracji spółdzielni wszystkich branż poprzez przekazanie nadzoru w tej kwestii Ministrowi właściwemu ds. budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej.
Szczególnie więc drastyczne rozwiązania prawne są realizowane w odniesieniu do spółdzielczości mieszkaniowej, których wdrożenie spowoduje rozproszenie wspólnego majątku, ograniczenie możliwości gromadzenia środków na remonty i konserwację zasobów co w konsekwencji będzie powodowało ich systematyczną dekapitalizację oraz problemy z użytkowaniem infrastruktury osiedlowej tj. drogi, oświetlenie, place zabaw , parkingi. Konsekwencją tych działań będzie konieczność likwidacji większości spółdzielczych podmiotów mieszkaniowych , które pozbawione majątku i możliwości funkcjonowania nie będą w stanie zabezpieczyć potrzeb swoich członków w jakimkolwiek zakresie. Projekt przewiduje odgórne przekształcenie spółdzielni we wspólnoty nie dając członkom prawa wyboru w jakiej formie organizacyjnej chcą funkcjonować. Wielu członków spółdzielni świadomie dokonało wyboru spółdzielczej formy podczas zakupu lokalu mieszkalnego a ustawodawca narzuca im konieczność funkcjonowania we wspólnocie. Jak by było gdyby założyć rozwiązania przeciwne czyli obligatoryjne wszystkie wspólnoty przekształcić w spółdzielnie. Na pewno ustawodawca nie dopuściłby do przedłożenia takiego projektu z uwagi na niekonstytucyjność proponowanych rozwiązań, przecież własność spółdzielcza podlega takiej samej ochronie w świetle rozwiązań konstytucyjnych jak forma wspólnotowa.
Tomasz Jórdeczka
Przewodniczący Rady Nadzorczej Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych RP
dr Jerzy Jankowski
Prezes Zarządu Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych RP
