Coraz częściej słychać o możliwej reaktywacji spółdzielczego budownictwa mieszkaniowego. Byłby to dobry krok oczekiwany przez środowisko spółdzielcze ale również przez tysiące rodzin których nie stać na kredyt i zakup mieszkania u dewelopera. Dotychczasowe formy pomocy, takie jak „Rodzina na swoim” czy „Mieszkanie dla młodych” nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Co więcej, poprzez zwiększenie ilości pieniądza na rynku „przy praktycznie stałych rozmiarach budownictwa przyczyniły się znacznego wzrostu cen nowych mieszkań. Beneficjentami programów byli więc deweloperzy i banki zamiast zwykłych ludzi.
Program „Mieszkanie +” ma być oparty na zasadzie „not - for – profit” i skierowany do osób o niskich i przeciętnych dochodach. Nadrobienie dystansu mieszkaniowego jaki dzieli Polskę od krajów „starej Unii” wymaga wielu lat, zapowiadany program wydaje się być ruchem we właściwym kierunku.
Poniżej prezentujemy wypowiedź Sekretarza Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa Kazimierza Smolińskiego nt. rządowego programu budowy mieszkań oraz Stanowisko Polskiego Towarzystwa Mieszkaniowego i Związku Zawodowego „Budowlani” w powyższej sprawie.
Wypowiedź Sekretarza Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa Kazimierza Smolińskiego (odpowiedź na interpelację nr 2620 w sprawie rządowego programu mieszkaniowego).
Warszawa, 19-05-2016
Szanowny Panie Marszałku,
Podstawowe założenia rządowego programu budowy mieszkań zostały wskazane w exposé Prezes Rady Ministrów, Pani Beaty Szydło wygłoszonym 18 listopada 2015 r. w Sejmie RP i stały się punktem odniesienia dla prac Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa. Prace nad projektem Narodowego Programu Mieszkaniowego, określającego zestaw zakładanych przez rząd działań regulacyjnych i finansowych mających na celu rozwój budownictwa mieszkaniowego i poprawę warunków mieszkaniowych społeczeństwa, znajdują się na ostatnim etapie i zostaną wkrótce przedstawione, zaś wdrażanie programu przewidziane jest od 2017 r., kiedy rząd będzie mógł przedstawić pierwszy samodzielnie przygotowany projekt ustawy budżetowej.
Podstawową grupą docelową nowych propozycji mieszkaniowych będą osoby i rodziny o dochodach, które nie pozwalają na zakup mieszkania na wolnym rynku lub najem mieszkania na warunkach rynkowych. Aby umożliwić wynajem mieszkania (w tym z opcją dochodzenia do własności) o czynszach dostępnych dla osób o niskich i przeciętnych dochodach należy wdrożyć mechanizmy pozwalające na redukcję kosztów budowy mieszkań, w tym poprzez wykorzystanie gruntów będących w zasobach publicznych. W ramach tak zarysowanej grupy docelowej, ważne będzie również wsparcie rodzin wielodzietnych, co powinno być traktowane również jako element działań rządu mających na celu przełamanie aktualnych negatywnych tendencji demograficznych. W tym kontekście beneficjentami wsparcia powinny być przede wszystkim młode osoby, które dzięki uzyskaniu samodzielnego mieszkania mogą podejmować decyzję o założeniu i rozwijaniu rodziny.
Zakłada się, że program będzie realizowany przy współpracy z podmiotami, które w swojej działalności mieszkaniowej kierują się zasadą not-for-profit. Podstawowym partnerem rządu w tym zakresie będą samorządy gminne, a także inne podmioty współpracujące z samorządami (np. towarzystwa budownictwa społecznego i spół-dzielnie mieszkaniowe).
Kluczowe z punktu widzenia powodzenia programu jest uzyskanie jak najniższych kosztów budowy mieszkania. Zakłada się, że dla większości lokalizacji, w szczególności poza największymi miastami, możliwe jest uzyskanie kosztów w granicach 2,5-3 tys. zł/m2. Niskie koszty budowy przełożą się w sposób bezpośredni na wysokość czynszów. Ponadto, zakłada się, że nowe budynki będą budowane w technologiach zapewniających takie parametry energetyczne, że również opłaty związane z eksploatacją mieszkania w całym jego
cyklu życia będą odpowiadały możliwościom dochodowym rodzin o przeciętnych dochodach. Instrumentem uzupełniającym podstawowe priorytety polityki mieszkaniowej będzie system wsparcia oszczędzania na cele mieszkaniowe. Jak wspomniano na wstępie, działania przewidziane w ramach Narodowego Programu Mieszkaniowego powinny być wdrażane począwszy od 2017 r. Warto zauważyć, że rząd planuje kompleksowe podejście do polityki mieszkaniowej, czyli obok instrumentów finansowych są przewidywane również zmiany regulacyjne, ułatwiające lokowanie nowych inwestycji mieszkaniowych, skracające cykl budowlany i eliminujące ryzyka występujące np. na rynku najmu. Ze względu na skomplikowany proces inwestycyjno–budowlany, w ramach którego przeciętny czas planowania i realizacji inwestycji mieszkaniowych wynosi ok. 2-3 lat, pierwsze mieszkania objęte wsparciem nowymi instrumentami powinny być do dyspozycji najemców w 2019 r.
Z wyrazami szacunku,
Kazimierz Smoliński
Sekretarz Stanu
