Piszemy do Pana list ze wsparciem dla naszych kolegów ze spółdzielczości mieszkaniowej.
ICA Housing Organizacja sektora Międzynarodowego Związku Spółdzielczego.


Szanowny Panie Prezydencie,

Legislacja spółdzielcza i przepisy dotyczące spółdzielni w Rzeczpospolitej Polskiej.

Piszemy do Pana list ze wsparciem dla naszych kolegów ze spółdzielczości mieszkaniowej będących członkami Związku rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych RP, aby wyrazić nasze poważne obawy i niepokój w związku z wpływem na polskie spółdzielnie dwóch projektó1) ustaw, nad którymi pracuje obecnie polski Sejm. Te dwie ustawy to Ustawa o spółdzielniach (druk sejmowy nr 3493) i Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych (druk sejmowy nr 3494).

Nasi koledzy ze Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych przedstawili nam niekorzystne efekty ustaw dla spółdzielni , a mianowicie:

- Nadzór administracyjny nad spółdzielniami przez Ministra zawarty w art. 123 projektu Ustawy o spółdzielniach jest sprzeczny z Drugą i Czwartą Zasadą Spółdzielczą, przyjętymi przez Międzynarodowy związek Spółdzielczy, które stwierdzają, że spółdzielnie są demokratycznymi organizacjami kontrolowanymi przez swoich członków i są automatycznie. Żadne niepubliczne podmioty nie są przedmiotem takiego nadzoru, jest on więc dyskryminujący wobec praw obywateli, którzy są członkami spółdzielni.

- Przepisy projektu Ustawy o spółdzielniach o podziale Walnego Zgromadzenia spółdzielni na części, gdy liczba członków przekracza 500 osób, również narusza Drugą i czwartą Zasadę Spółdzielczą demokratycznej kontroli członkowskiej i autonomii.

- Ograniczenia w kadencyjności Rad Nadzorczych spółdzielni zawarte w Art. 41 projektu Ustawy o spółdzielniach także naruszają Drugą i czwartą Zasadę Spółdzielczą.

- Ustawowe narzucenie członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej proponowane w Art. 3 ust.4 projektu Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych jest sprzeczne z Pierwszą Zasadą Spółdzielczą , mówiącą, że członkostwo w spółdzielni jest otwarte i dobrowolne dla wszystkich, którzy są zdolni do korzystania z jej usług i są gotowi do akceptacji odpowiedzialności wynikającej z członkostwa.

- Przepisy Art. 48 ust.1 projektu Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych będą skutkowały w przekształceniu własności spółdzielczej majątku w indywidualną odrębną własność. Będzie to naruszeniem praw własności spółdzielni, jakiemu nie podlegają żadne inne podmioty gospodarcze w Polsce. Jak rozumiemy , takie naruszenie praw własności spółdzielni zostało uznane za niekonstytucyjne przez Trybunał Konstytucyjny Waszego kraju, który stwierdził w swoim postanowieniu z dnia 15 lipca 2009 r , że własność spółdzielcza jest konstytucyjnie uprawniona do takiej samej ochrony, jak wszelkie inne formy prywatnej własności.

- Obowiązkowe przekształcanie spółdzielczych praw własnościowych do mieszkań, które w spółdzielni należą do wszystkich członków, w odrębne prawa własności z indywidualną korzyścią osób nominowanych bądź wskazanych w przepisach ustawowych Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych i stosownie „Odrębnych praw własnościowych do mieszkania” przy takich przekształceniach zlikwiduje w efekcie spółdzielnie mieszkaniowe. To również jest sprzeczne z Międzynarodowymi Zasadami Spółdzielczymi i konstytucyjnymi własności spółdzielni.

Z tych powodów uprzejmie prosimy, by użył Pan wszelkich konstytucyjnych uprawnień, jakie Pan posiada jako Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej, by nie dopuścić do wejścia w życie obydwu wzmiankowanych ustaw. Czyniąc tak pragniemy wytłumaczyć, dlaczego uważamy, że mamy powody, by zwrócić się do Pana z tą prośbą i nijakiej podstawie uważamy, że skłaniają nas do tego międzynarodowe porozumienia zawarte przez Polskę.

Jesteśmy świadomi dumnej historii Waszego kraju. Spółdzielcze formy przedsiębiorstw mogą być postrzegane jako związane z czasami, które w tej dumnej historii były smutne i trudne, lecz nazwa spółdzielni była wówczas nadużywana i wykorzystywana przez reżim, który nie dopuszczał do jakiejkolwiek autonomii i demokratycznej kontroli członkowskiej poprzez nieuznawanie prywatnej własności przedsiębiorstw. A spółdzielcze przedsiębiorstwa są przecież prywatnymi przedsiębiorstwami prowadzonymi przez zwykłych ludzi. Dyskryminacja spółdzielni obecnie, co czynią obydwa projekty ustaw, nad którymi pracuje Sejm, stanowi również odmawianie praw obywatelom. Stanowi więc sprzeczność z rzeczywistym znaczeniem spółdzielni jako części wolnej przedsiębiorczości należącej do gospodarki rynkowej. Na całym świecie ponad 900 milionów ludzi jest członkami przedsiębiorstw spółdzielczych działających jako część wolnorynkowej globalnej gospodarki. Są istotną częścią gospodarki europejskiej . Jest 160 tys. przedsiębiorstw spółdzielczych tworzących 5,4 mln miejsc pracy, z łącznymi obrotami ponad 300mld euro. Polska, by być konkurencyjną w Europie, potrzebuje żywotnego sektora przedsiębiorstw spółdzielczych. Choć są one odmienne od innych, ponieważ są przedsiębiorstwami kontrolowanymi przez swoich członków i działają na rzecz swoich członków raczej niż osób wnoszących kapitał, są one mniej przedsiębiorstwami wolnorynkowymi. Spółdzielnie nie mogą być dyskryminowane w polskich ramach legislacyjnych.

Nasza prośba do Pana podnosząca te sprawy wynika z międzynarodowych traktatów i porozumień Pana kraju. Jesteśmy świadomi faktu wniesienia skargi do Komisji Europejskiej przez Krajową Radę Spółdzielczą z Polski, wedle której obecnie ramy legislacyjne dla spółdzielni, wynikające z kolejnych nowelizacji Ustawy Prawo spółdzielcze z 1982 r i innych ustaw regulujących działalność spółdzielni, a zwłaszcza Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, są sprzeczne z legislacją Unii Europejskiej i zobowiązaniami Polski w ramach Traktatu o Unii Europejskiej. Spodziewamy się, że sprawa poruszona przez Krajową Radę Spółdzielczą będzie rozpatrzona w sposób wiążący. Jeżeli obydwie wcześniej wzmiankowane ustawy wejdą w życie , obawiamy się, że one również staną się naruszeniem Traktatu Unii Europejskiej . Obie ustawy obecnie rozpatrywane przez Sejm rozciąga to naruszenie zobowiązań Rzeczpospolitej Polski na jej traktaty o członkostwie Unii Europejskiej.

Obawiamy się również, że wejdzie w życie obydwu ustaw naruszy także międzynarodowe zobowiązania Polski jako członka Międzynarodowej Organizacji Pracy, a zwłaszcza Zalecenia MOP nr 193, które wymaga od państw członkowskich promowania i umacniania tożsamości spółdzielni przez stworzenie odpowiednich ram legislacyjnych, w których mogą one działać. MOP została stworzona w 1919 r w wyniku Traktatu Wersalskiego, który kończył I wojnę światową, aby dać wyraz wierze, że powszechny i trwały pokój może być osiągnięty tylko wówczas, jeżeli będzie się opierał na sprawiedliwości społecznej. W 1920 r Polska miała jedną z najnowocześniejszych legislacji spółdzielczych na świecie, która uznawała, szanowała i wspomagała rozwój spółdzielni. Wasz kraj ma prawo być dumny z faktu, że był członkiem Komisji, która w 1919 r zaprojektowała konstytucję MOP i był jednym z jej członków założycieli. Powinno to być również brane pod uwagę dzisiaj, aby działać zgodnie z zaleceniami MOP nr 193.

Tak jak we wszystkich innych krajach, spółdzielnie mają szczególną rolę do odegrania w życiu społecznym, gospodarczym i demokratycznym w Polsce. Jeszcze raz usilnie prosimy Pana o uznanie tej szczególnej roli i nieczynienie szkody sektorowi spółdzielczemu w Polsce poprzez przyjęcie tych dwóch dyskryminujących ustaw.

Podobne listy wysłaliśmy do polskiego Premiera i Marszałka Sejmu.

                                                                                                                                   Z wyrazami szacunku.

                                                                                                                                   David A. Rodgers                    Luciano Caffini
                                                                                                                                   Prezydent ICA Housing           Prezydent Sekcji Spółdzielczej
                                                                                                                                                                                       CECODHAS Housing Europe